پارک کوهسنگی کرونایی

خدا لعنت کنه این آمریکا رو. رفته ام بچه رو برده ام پارک. دلم براش سوخت. زمانی ما بچه بودیم اصلا بدون پارک و باغ و بدون چرخیدن چند تا بچه دور و اطراف بابا مامان ها زندگی اونها نمیگذشت. حالا یه دونه بچه دارم همون رو هم از پارک محروم کنم؟ گفتم میریمو فوقش فقط میشینیم. مگر میشد؟

بچه های مردم که اول تو آب بودن و رو هم آب میپاشیدن میگفتم این مادرش لباس اضافی براش آورده؟ از اون طرف افتادن دنبال گربه بیچاره. از کنارمون که رد شدن مثل سرب که در باک بنزین ماشین ریخته باشن در نفس هاشون پر از ویروس کرونا بود. دیگه رفتیم خونه قرار شد بعدا سیر بخورم.

فکر نکنم باز شدن مدرسه ها دووم بیاره. با این حجم انبوه جابجایی این ویروس ملعون کرونا. فقط بچه ها هم نبودن که حاملش بودن. خود هوا هم ویروس داشت. من هم اصلا از اینکه پسرم رو برده بودیم تو این شرایط پارک ناراضی نیستم. چقدر دیگه؟ اول که یکی یه دونه است. بعد هم آدم ندیده طفلکی. داشتیم برمیگشتیم هم اصلا دلش نمیخواست برگردیم خونه.

پارک کوهسنگی هم به عنوان دومین پارک بزرگ مشهد خوب بود. بستنی و صنایع دستی یک جا داشت. قیمت کردیم هم قیمتا متنوع بودن. یک بخش واقعیت افزوده هم داشت که فیلم نشون میداد مثلا طرف تو حالت خلسه با عینک روی چشمش رفته داره چپه میشه. همون جا یک چراغ های فانتزی داشت مثل ایموجی آباژوری که باید چشم میذاشتی روشون شهر فرنگ ببینی. از خوردنی هم من خیلی نگشتم. ولی همونجا که بودیم کلی صف شده بود برای یک ذره بستنی. بستنی هم تنوع چندانی نداشت. نمیشد هم فقط میوه بگیریم. باید کنارش بستنی چیزی میگرفتیم. کاش حالا که انقدر چیزای گرون داشت کنارش فقط میوه و سبزی ارزون هم میذاشتن مردم کرونا میگیرن کمی سطح سلامتیشون بالاتر بره.

این یک عکس از درب ورودی پارک کوهسنگی دیروز:

سمامور و قوری سنگی بزرگ که صنایع دستی مشهد هم هست. از قدیم کار سنگ هم اینجا زیاد دیده میشه و هم آرامگاه فردوسی.

دیگه موقع برگشت کلی به همه چیز شک کرده بودم. انقدر که تو این دو سال کرونایی جایی نرفته بودیم. خیابون ها یک طرفه هستن؟ اینجا درست اومدیم برگردیم و از این راه گم کردنا.

همون چیزی که باید یادت بره

امروز کمرم صاف شد. از بس تو این صفحات وب مطالب قشنگ درباره صنایع دستی ایران پیدا میکردم نمیتونستم این لپ تاپ رو ول کنم. یک چیزایی هم بخصوص اسماشون برام جدید بود. مثلا کپو بافی، یا ممقان دوزی، یا زغره (ژغره دوزی). بخوام لیست چیزایی که برام جدید بود رو بگم قدر همین یک روز که پشت سیستم بودم باید براتون تایپ کنم. اونم که کی حوصله شو داره. اینو گفتم یاد جستجوهای چند وقت پیشم تو نت با کلمات انگلیسی افتادم. چقدر این برندهای خارجی، ترکی، انگلیسیو هندی روی مد و لباسشون کار میکنن. اصلا با هم رقابت میکنن. یک جا میبینی هندیه کد رایگان گذاشته و در عوض داره تبلیغ مد لباس هندیش رو میکنه. انگار برندی هم حراج کرده که اگر کسی تو سایتش به نحوی برام تبلیغ کرد منم مثلا انقدر بهش میدم. چون همونجا که تبلیغ مد هندی رو با صنایع دستیش مثل خامه دوزی میکنه، همون جا هم اسم یک چند تا برند رو میاره. اسم چند ناحیه بزرگ از دنیا رو آوردم، ولی اسم چین و ژاپن رو نیاوردم. اصلا شاید اینا لازم نباشن کسی بهشون بگه. خودشون تند تند انیمه درست میکنن و به صورت عملی با لباس های رزمی و با فرهنگی که توش درهای بسته اقتصادی دنبال کرده یک مد خاصی پیدا کرده اند. نگاه میکنی کفش و صندل چینی و ژاپنی دو نوع متفاوت و متمایزن. به عکس های زنان چینی در شرق نگاه میکنی، کفش یک جور میپوشن. فکر کنم کارخونه همه زن های چینی یکی باشه. انقدر یکنواختن.

در ایران یک مرد نمکی از باستان به ما به ارث رسیده و نشون میده که کفش های زیبایی میپوشیده. حالا نمیدونم ما رسم مد کشورمون از باستان تا حالا دستخوش چه استعماری شده دیگه.

دیگه نگاه کردم این اپلیکه دوزی. خودم حدس میزدم مثلا شاید از Application انگلیسی گرفته باشه. بررسی کردم میشه مثلا Applique. فکر کنم اول فرانسوی بوده. بعد وارد فرهنگ لغت انگلیسی شده و باز در ایران امروز به خودمون برگشته. حالا فکر میکنید به فارسی چی میشه؟

میشه تکه دوزی! انقدر بیکلاس بوده که حتما باید لقمه رو در حد فرهنگ لغت چند کشور انگلیس و فرانسه میچرخوندیم؟ دیگه قسمت شده دیگه.

یا مثلا اون «اچ کردن». بررسی کردم میشه قلمزنی. ترجمه Etching که به فارسی ترجمه می کنن (H کردن یا سونش!).

چرا بر سر فرهنگ زبان فارسی این بلاها میاد؟ یکیش اینه که برامون شاید سخت باشه که به زحمت و رنج هنردست خودمون ارزش بدیم و استفاده کنیم. مدرسه که میرفتم. یک بار سر کلاس گفتم این آشغال رو میندازم دله. روی حرف د فتحه است. همون جا اصلاح زبان رو بهم یاد دادن و از اون موقع به بعد سخت شد این کلمه رو دیگه استفاده کنم. در عوض همیشه میگم سطل آشغال. حتی اگر دو کلمه باشه.

حالا چرا اینو گفتم. برای اینکه میخوام بگم یکی از هنرهای قدیم صنایع دستی ما همین دلوچه دوزی هست. که ترجمه آن میشه آوند آبکشی و بیشتر از پوست و گاهی فلز دوخته میشه.

ماها نه تنها قرار نیست از ساخته های دست خودمون استفاده کنیم، بلکه قرار نیست زبان خودمون رو هم حفظ کنیم.

استفاده از هنر دست دیروز تلفیق هنر و صنعت امروز رو نیاز داره. صنایع دستی و خواستگاه اون که همیشه هست، کمی صنایع بالادستی دست مردم نیست که اونم ایشالله درست میشه.

 اینم یک عکس خوشگل از هنر دیروز که امروز به دست ما رسیده:

تصویر بالا یک عکس از هنر رودری دوزی ایرانیه که بعد از دوخت طرح گل ها با بخیه هایی روی پارچه، با ظرافت با قیچی الیاف زیرین گل ها رو در میارن و در نهایت چیزی مثل شکل توری در میاد.